Sağlığımız için sebze ağırlıklı beslenmek kadar önemli olan bir diğer şey sebze ve meyveler nasıl yıkanmalı konusudur. Günümüzde tarım ilacı kullanılmadan veya kirli havaya maruz kalmadan sebze veya meyve yetiştirmek pek mümkün olmamaktadır. Bunu bildiğimiz için de ister istemez sebze ve meyve nasıl dezenfekte edilir diye düşünürüz. Peki, meyve sebze temizliği neden önemlidir?
İhtiyacın olacak:

Doğru Meyve Sebze Temizliği Yapmak Neden Önemli?
Üreticiler meyve ve sebzelerin raflarda göze daha hoş görünmesi ve raf ömrünün uzaması için parafin adlı bir kimyasal kullanırlar. Üreticilerin parafin dışında kullandığı birçok kimyasal bulunmakla birlikte bu kimyasalların herhangi bir şekilde yenmemesi gerekir. Meyve, sebze temizliğini önemli yapan nedenler şu şekildedir:
- 1
Pestisit, akut zehirlenme veya alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
Pestisit, böcek ilacı gibi tarım ilaçları meyve ve sebzelerin yüzeyine yapışır. Özellikle çiğ olarak tüketilen meyve sebzeleri yediğimizde bu ilaçları da yemiş oluruz. Düzgün bir şekilde temizlenmeyen meyve ve sebzeler akut zehirlenme veya alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Bu ilaçlar nedeniyle ishal, kusma, solunum güçlüğü gibi semptomlar gözlenebilir.
- 2
Parafinin tek olumlu yanı meyve ve sebzelere parlak bir görünüm vermek olabilir.
Parafinin vücudumuza zararlarından bahsetmeden önce parafinin ne olduğunu anlatmakla başlamak daha doğru olacaktır. Parafin, petrol ve benzeri ürünler ile elde edilen, mum olarak tanımlanan şeffaf bir kimyasaldır. Parafin özellikle elma, armut, portakal gibi sert meyvelere uygulanır. Böylece bu meyvelerin raf ömrü uzar ve meyveler oldukça parlak bir görünüme sahip olur. Ancak, parafinin insan sağlığını en çok tehdit eden kimyasallardan biri olduğunu biliyor muydunuz? Parafin uzun süre tüketildiği takdirde sindirim, böbrek, karaciğer ve hatta kalp rahatsızlıklarına dahi sebep olabiliyor.
- 3
Gıdalar, kimyasallar dışında birçok dış etkene maruz kalabilir.
Meyve ve sebzeler yetiştirilirken veya raflara konulma aşamasında herhangi bir kimyasal kullanılmamış olabilir. Ama bu meyve ve sebzelerinizi yıkamamanız gerektiği anlamına gelmiyor. Tarlada yetişen bir sebze, üretici, toplayıcı, hava olayları, hayvanlar gibi birçok etkene maruz kalıyor. Havadaki mikrop ve bakteriler birçok hastalığa sebep olurken, onlarca kişinin ve hayvanın dokunduğu bu meyve ve sebzeleri tüketmek hijyenik olmayacaktır.
- 4
Düzgün yıkanmayan sebze ve meyveler gıda zehirlenmesine kapı aralıyor.
Birçoğumuz gıda zehirlenmesinin pişmiş yemek veya et, balık gibi hayvansal gıdalardan kaynaklanabileceğini düşünürüz. Ancak yapılan araştırmalara göre yıkanmamış sebze ve meyvelerden kaynaklanan gıda zehirlenmelerinin oranı gün geçtikçe artıyor. Üstelik neden zehirlendiğinizi fark etmediğiniz için bu durum ile birçok defa karşılaşabilirsiniz.
- 5
Paketli sebzeler her zaman temiz olmayabilir.
Bazen sebze ve meyveleri plastik paketli bir şekilde market veya manav raflarında görebilirsiniz. Hatta paketlerin üzerinde, paketlenmeden önce yıkandığı yazabilir. Ancak bu paketlemelerin hangi koşullarda yapıldığını bilmiyoruz ve yiyeceklerimiz bakteri, mikrop veya tarımsal ilaç barındırıyor olabilir. Bu nedenle, paketli ve yıkanmış olsa dahi herhangi bir hastalığa yol açmamak için plastik paketli sebze ve meyveleri de yıkamalıyız.
Meyve ve sebzelerimizin hijyeni kadar mutfak hijyenine de dikkat etmeliyiz. Hijyenik ve güvenli mutfak temizliğine dair merak ettiğiniz tüm soruların cevaplarını bulacağınız yazımızı okumadan geçmeyin.
Doğru Sebze Meyve Dezenfeksiyonu için 5 Yöntem
Kullanılan tarım, böcek ilaçları, parafin gibi kimyasallar, pestisitler veya onlarca kişinin aynı sebzeye ve meyveye dokunması aklımıza sebze, meyve nasıl dezenfekte edilir sorusunu getirir. Sizler için güvenilir 5 alternatif meyve ve sebze yıkama yöntemini bir araya getirdik.
- 1
Sirkeli Su ile Meyve Sebze Temizliği
Sebze ve meyveler nasıl yıkanmalı sorusunun belki de bilinen ilk cevabı sirkeli su ile yıkamak olacaktır. Sirkeli su, meyve ve sebzelerin temizliği için önemli bir malzemedir. Büyük bir kabın içinde sebze meyvelerinizi sirkeli suda bekleterek temizleyebilirsiniz. Ancak, unutulmamalıdır ki sirkeli suyun bakteri öldürme oranı henüz kanıtlanmadığı için meyve ve sebzeleri sirkeli suda yıkamak bütün zararlı bakteri ve mikropları öldürmeyebilir.
- 2
Karbonatlı Su ile Meyve Sebze Temizliği
Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, karbonatlı su karışımı sebze meyve nasıl dezenfekte edilir sorusunun cevabıdır. Peki, sebzeler karbonatla nasıl yıkanır diye soruyorsanız, 2 su bardağı suya 1 yemek kaşığı karbonat koymanın yeterli olduğunu söyleyebiliriz. Ardından son kez durulayarak sebze ve meyvelerinizi tüketebilirsiniz.
- 3
Gıda Tipi Hidrojen Peroksit ile Meyve Sebze Temizliği
Meyve sebze temizliği konusunda kullanabileceğiniz sayılı temizlik ürünlerinden biri de gıda tipi hidrojen peroksittir. Hidrojen peroksit sebze ve meyve üzerindeki bakteri ve mikropları öldürme konusunda tercih edilebilecek güvenilir bir temizlik ürünüdür. 3 litre suya 1 ölçü hidrojen peroksit oranındaki karışım ile üst düzey meyve sebze dezenfeksiyonu sağlayabilirsiniz.
- 4
Sebze Fırçası ile Meyve Sebze Temizliği
Sebze ve meyveleri yıkamak için üretilmiş, farklı sertlik derecelerine sahip sebze fırçaları ile sebze ve meyveler nasıl yıkanmalı diye düşünmenize gerek kalmayacak. Örneğin, havuç gibi sert dokuya sahip sebzeler için fırçanın kıl kalınlığı ile mantar gibi yumuşak dokuya sahip sebzeler için kullanılan fırçanın kıl kalınlığı farklıdır. Bu fırçaları gerek internet sitelerinden gerekse züccaciyelerden set olarak satın alabilirsiniz.
- 5
Çay Ağacı Yağı ile Meyve Sebze Temizliği
Sirkeli veya karbonatlı su dışında kullanılabilecek doğal alternatif yöntemlerden biri de çay ağacı yağıdır. Çay ağacı yağı tıpkı sirkeli su ve karbonatlı su gibi sebze ve meyvelerdeki bakteri ve mikropların ölmesine yardımcı olur. Aynı zamanda, çay ağacı yağı ve su karışımında bekletilip kurutulan sebze ve meyvelerin daha uzun süre bozulmadan veya çürümeden saklanabildiği gözlemlenmiştir.
Çay ağacı yağının koruyucu ve temizleyici etkilerinin yanı sıra kullanırken dikkat edilmesi gereken önemli bir husus var. Eğer sebze ve meyvelerinizi çay ağacı yağı ile temizlediyseniz ve yağı durulamak istiyorsanız sebzeleri soğuk suyun altında ovalamalısınız.
Türlerine Göre Sebze ve Meyveler Nasıl Yıkanmalı?
- 1
Sert Kabuklu Sebze ve Meyveler Nasıl Yıkanmalı?
Sert kabuklu sebze ve meyveler sirkeli su, karbonatlı su veya gıda tipi hidrojen peroksit gibi temizlik ürünleri ile yıkanabilir. Sert kabuklu meyve sebze temizliği ovalanarak veya sebze fırçaları ile rahatlıkla yapılabilir. Kavun, karpuz gibi kabuğu yenmeyen meyveleri, sebze fırçası yardımı ile akan suyun altında yıkayabilirsiniz.
- 2
Yumuşak Dokulu Sebze ve Meyveler Nasıl Yıkanmalı?
Çilek, dut, böğürtlen, kiraz, domates gibi yumuşak dokulu sebze meyveler akan suyun altında yıkandığında zarar görebilir. Özellikle birçok kişi hassas yapısı dolayısıyla çilek nasıl yıkanır diye merak eder. Yumuşak dokulu sebze ve meyveleri, saplarını ayırdıktan sonra su dolu bir kapta 5-10 dakika kadar varsa üzerindeki toprağı atması için bekletip sarsmadan durulayabilirsiniz. Yumuşak meyve sebze dezenfeksiyonu için durulama işleminden sonra sirkeli veya limonlu su karışımında 5 dakika bekletebilirsiniz. Ardından durulama aşamasında yine suyun içerisinde bekletmek faydalı olacaktır.
- 3
Yeşillikler Nasıl Yıkanır?
Yeşillik yapraklarının arasında kum, çamur veya böcek kalma ihtimali yüksektir. Üstelik çoğunun çiğ tüketilmesinden dolayı birçoğumuz yeşilliklerin iyi yıkanmasına önem veririz. Marul, lahana, maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzeleri temizlemek için öncelikle en dıştaki yaprağı, kimyasallarla daha fazla temas etmiş olacağı için atın. Geri kalan yaprakların hepsini ayırın. Daha az toprak dökülmesini sağlamak için yıkamak istediğiniz yeşilliğin kök kısmını kesmelisiniz. Köklerini ayırdığınız yeşillikleri 3 su bardağı suya 1 bardak sirke oranındaki karışımın içine koyup 10 dakika bekletmeniz yeterli olacaktır. Yeşillikleri sirkeli suda bekletmek yeşilliğin barındırdığı bakteri ve mikropları öldürecektir. Ardından ister akan suyun altında yıkayarak isterseniz temiz ve soğuk su doldurduğunuz başka bir kapta yeniden bir süre beklettikten sonra tüketebilirsiniz.
- 4
Kök Sebzelerin Temizlenmesi
Patates, havuç, kereviz gibi kök sebzeler ve elma gibi sert meyvelerin dezenfeksiyonu için sebze yıkama fırçası kullanarak akan suyun altında sebzeleri yıkayabilirsiniz. Üzerindeki toprak ve bakterilerin yok olmasına yardımcı olacak fırçalama işleminin ardından bol suyla durulamayı unutmayın. Sebzelerin yıkanması esnasında fırça kullandığınız için meyve sebze dezenfektanı gibi şeylere ihtiyaç duymayabilirsiniz.
Sebze ve meyveleri yıkama ve tüketme aşamasında gereğinden fazla atık oluşturduğunuzu düşünüyorsanız atıksız yaşam için ipuçlarımıza muhakkak göz atın.
Meyve Sebze Dezenfeksiyonu için Diğer Yöntemler
Meyve ve Sebzelerden Parafin Mumu Nasıl Temizlenir?
Özellikle sert kabuklu meyve ve sebzelerin daha parlak görünmesini sağlayan ve raf ömrünü uzatan parafin sağlığımız için tehlike arz eder. Peki, meyve ve sebzelerdeki parafin mumu nasıl temizlenir? 2 su bardağı suya 1 yemek kaşığı karbonat karıştırarak parafin mumuna karşı etkili bir temizlik malzemesi elde etmiş olacaksınız. Eğer daha fazla karışıma ihtiyacınız olursa suyu ve karbonatı aynı oranda artırabilirsiniz. Meyve ve sebzelerinizi karbonatlı su dolu kabın içinde yaklaşık 15 dakika beklettikten sonra akan suyun altında ovalayarak meyve sebze temizliği işleminizi tamamlayabilirsiniz.
Meyve ve Sebzelerden Pestisit Nasıl Temizlenir?
Pestisit zararlı organizmaları yok etmek amacıyla kullanılan bir kimyasaldır. Eğer kabuklu meyve ve sebzelerdeki tarım ilacı nasıl temizlenir sorusu için tavsiye arıyorsanız, ilk önerimiz kabuklarını soymak olacak. Ancak meyve sebzelerin kabuklarını soyma şansınız yoksa meyve sebzelerinizi tuzlu veya sirkeli suda yaklaşık 15 dakika beklettikten sonra suyun altında yıkayabilirsiniz. Tuzlu suyun karışım oranı, 1 bardak suya 1 tatlı kaşığı tuz iken sirkeli suyun oranı 3 bardak suya karşılık 1 bardak sirkedir. Bu oranlara göre karışımlarınızı artırabilirsiniz.
Sebze Meyve Nasıl Dezenfekte Edilir?
Çoğunlukla çiğ olarak tüketilen sebze ve meyveler nasıl yıkanmalı sorusu kafamızı oldukça meşgul eder. Meyve ve sebzelerden alacağımız bakteri ve mikroplar gıda zehirlenmelerine veya alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Bu yüzden, meyve sebze tüketmeden önce sirkeli su veya karbonatlı suda yaklaşık 10-15 dakika bekleterek zararlı bakteri ve mikropları en aza indirebilirsiniz. Gıdalarınızı dezenfekte etmek için her zaman doğal yöntemler seçtiğinizden emin olun ve deterjan gibi kimyasal ürünler kullanmayın. Sebze ve meyvelerinizi buzdolabında, et ürünlerinden ayrı olacak şekilde muhafaza edin. Buzdolabı içi düzeni, sebze meyve hijyeni ve sağlığınız için oldukça önemlidir.
Meyveler Nasıl Yıkanmalı?
Elma, armut, portakal gibi sert kabuklu meyveleri yıkamak istiyorsanız karbonatlı veya sirkeli suda beklettikten sonra akan suyun altında iyice ovalayarak yıkayabilirsiniz. Ancak karpuz, kavun gibi suda bekletilmesi mümkün olmayan büyük hacimli meyveleri yıkamak istiyorsanız, sizin için en iyi yöntem akan suyun altında sebze fırçası ile yıkamak olacaktır. Dut, böğürtlen, kiraz, çilek vb gibi yumuşak dokulu meyveler nasıl yıkanmalı sorusunun cevabı ise ilk önce su dolu leğende çamur ve tozunu atması için bekletip ardından sirkeli veya karbonatlı suda dezenfekte etmekten geçiyor. Sirkeli veya karbonatlı suda beklettiğiniz meyvelerinizi arındırmak için yine temiz su dolu bir kapta biraz bekleterek tüketebilirsiniz.
Sebze ve Meyveler Nasıl Yıkanmalı: Sıkça Sorulan Sorular
Sebzeleri Sirkeli Suda Bekletmek Virüsleri Yok Eder mi?
Sirkeli su, sebze ve meyvelerdeki zararlı bakterileri, mikropları öldürmek veya azaltmak için sıkça kullanılan bir yöntemdir. Ancak, sebzeleri sirkeli suda bekletmek virüsleri yok eder mi sorusu için şimdilik kesin bir araştırma sonucu bulunmamaktadır.Meyve Sebze Temizliği Ne Zaman Yapılmalı?
Satın aldığınız meyve sebzeler paketin içinde olsun veya olmasın, bakteri ve mikroplardan arındırılmalıdır. Meyve sebze temizliği ne zaman yapılmalı diye düşünüyorsanız doğramadan, pişirmeden veya yemeden önce mutlaka uygun temizlik yöntemi ile meyve sebzelerinizi temizlemelisiniz.Kuru İncir Yemeden Önce Yıkanır mı?
Kuru incir oldukça sağlıklı ve öğün kurtarıcı yiyeceklerdendir. Ancak, zaman zaman hijyenleri konusunda şüpheye düşebiliriz. Kuru meyveler konusunda verilen tavsiyelerden biri paketli dahi satılsa yemeden önce yıkanması gerektiği yönündedir. Bu yüzden, kuru inciri yemeden biraz önce, formunu bozmayacak şekilde ve akan suyun altında yıkayabilir ya da kısa süre su dolu bir kapta bekletebilirsiniz.Deterjan ile Meyve Sebze Dezenfeksiyonu Yapılır mı?
Birçok tüketici sabun veya deterjan kullanmadan meyve sebzelerin dahi temizlenemeyeceğini düşünür ve meyve sebze dezenfeksiyonu deterjan ile yapılır mı sorusunu çevresine sıkça sorar. Meyve sebzelerinizi sabun veya deterjan gibi kimyasallar ile asla temizlememelisiniz. Deterjan veya sabun ile yıkanan sebze ve meyveler zehirlenmeye dahi yol açabilir. Meyve ve sebzeleri sirke, karbonat veya sebze fırçası gibi yöntemlerle veya sadece akan suyun altında temizlemeyi tercih edebilirsiniz.Çilek Nasıl Yıkanır?
Bahar aylarını sevdiren, bizlere enerji veren çilek birçok kişinin favori meyvelerindendir. Oldukça topraklı olan çileği yıkamak için en kolay yöntem, sap ve yapraklarını bıçak yardımıyla kesip su dolu bir kabın içinde 5-10 dakika bekletmektir. Suda bekletmek çileklerinizin üstüne yapışan çamur veya tozun yumuşayıp çileğin yüzeyinden kopmasını sağlayacaktır. Suda beklettikten sonra çileklerinizi dezenfekte etmek istiyorsanız, karbonatlı veya limonlu suyun içerisinde 10-15 dakika bekletebilirsiniz. Ardından çileklerinizi ezmeden durulayabilir ya da suda biraz daha bekletip tüketebilirsiniz.