Sebze ve Meyveler Nasıl Yıkanmalı?

Pestisit, böcek ilacı gibi tarım ilaçları meyve ve sebzelerin yüzeyine yapışır. Özellikle çiğ olarak tüketilen meyve sebzeleri yediğimizde bu ilaçları da yemiş oluruz. Düzgün bir şekilde temizlenmeyen meyve ve sebzeler akut zehirlenme veya alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Bu ilaçlar nedeniyle ishal, kusma, solunum güçlüğü gibi semptomlar gözlenebilir.

Parafinin vücudumuza zararlarından bahsetmeden önce parafinin ne olduğunu anlatmakla başlamak daha doğru olacaktır. Parafin, petrol ve benzeri ürünler ile elde edilen, mum olarak tanımlanan şeffaf bir kimyasaldır. Parafin özellikle elma, armut, portakal gibi sert meyvelere uygulanır. Böylece bu meyvelerin raf ömrü uzar ve meyveler oldukça parlak bir görünüme sahip olur. Ancak, parafinin insan sağlığını en çok tehdit eden kimyasallardan biri olduğunu biliyor muydunuz? Parafin uzun süre tüketildiği takdirde sindirim, böbrek, karaciğer ve hatta kalp rahatsızlıklarına dahi sebep olabiliyor.

Meyve ve sebzeler yetiştirilirken veya raflara konulma aşamasında herhangi bir kimyasal kullanılmamış olabilir. Ama bu meyve ve sebzelerinizi yıkamamanız gerektiği anlamına gelmiyor. Tarlada yetişen bir sebze, üretici, toplayıcı, hava olayları, hayvanlar gibi birçok etkene maruz kalıyor. Havadaki mikrop ve bakteriler birçok hastalığa sebep olurken, onlarca kişinin ve hayvanın dokunduğu bu meyve ve sebzeleri tüketmek hijyenik olmayacaktır.

Birçoğumuz gıda zehirlenmesinin pişmiş yemek veya et, balık gibi hayvansal gıdalardan kaynaklanabileceğini düşünürüz. Ancak yapılan araştırmalara göre yıkanmamış sebze ve meyvelerden kaynaklanan gıda zehirlenmelerinin oranı gün geçtikçe artıyor. Üstelik neden zehirlendiğinizi fark etmediğiniz için bu durum ile birçok defa karşılaşabilirsiniz.

Bazen sebze ve meyveleri plastik paketli bir şekilde market veya manav raflarında görebilirsiniz. Hatta paketlerin üzerinde, paketlenmeden önce yıkandığı yazabilir. Ancak bu paketlemelerin hangi koşullarda yapıldığını bilmiyoruz ve yiyeceklerimiz bakteri, mikrop veya tarımsal ilaç barındırıyor olabilir. Bu nedenle, paketli ve yıkanmış olsa dahi herhangi bir hastalığa yol açmamak için plastik paketli sebze ve meyveleri de yıkamalıyız.

Sebze ve meyveler nasıl yıkanmalı sorusunun belki de bilinen ilk cevabı sirkeli su ile yıkamak olacaktır. Sirkeli su, meyve ve sebzelerin temizliği için önemli bir malzemedir. Büyük bir kabın içinde sebze meyvelerinizi sirkeli suda bekleterek temizleyebilirsiniz. Ancak, unutulmamalıdır ki sirkeli suyun bakteri öldürme oranı henüz kanıtlanmadığı için meyve ve sebzeleri sirkeli suda yıkamak bütün zararlı bakteri ve mikropları öldürmeyebilir.

Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre, karbonatlı su karışımı sebze meyve nasıl dezenfekte edilir sorusunun cevabıdır. Peki, sebzeler karbonatla nasıl yıkanır diye soruyorsanız, 2 su bardağı suya 1 yemek kaşığı karbonat koymanın yeterli olduğunu söyleyebiliriz. Ardından son kez durulayarak sebze ve meyvelerinizi tüketebilirsiniz.

Meyve sebze temizliği konusunda kullanabileceğiniz sayılı temizlik ürünlerinden biri de gıda tipi hidrojen peroksittir. Hidrojen peroksit sebze ve meyve üzerindeki bakteri ve mikropları öldürme konusunda tercih edilebilecek güvenilir bir temizlik ürünüdür. 3 litre suya 1 ölçü hidrojen peroksit oranındaki karışım ile üst düzey meyve sebze dezenfeksiyonu sağlayabilirsiniz.

Sebze ve meyveleri yıkamak için üretilmiş, farklı sertlik derecelerine sahip sebze fırçaları ile sebze ve meyveler nasıl yıkanmalı diye düşünmenize gerek kalmayacak. Örneğin, havuç gibi sert dokuya sahip sebzeler için fırçanın kıl kalınlığı ile mantar gibi yumuşak dokuya sahip sebzeler için kullanılan fırçanın kıl kalınlığı farklıdır. Bu fırçaları gerek internet sitelerinden gerekse züccaciyelerden set olarak satın alabilirsiniz.

Sirkeli veya karbonatlı su dışında kullanılabilecek doğal alternatif yöntemlerden biri de çay ağacı yağıdır. Çay ağacı yağı tıpkı sirkeli su ve karbonatlı su gibi sebze ve meyvelerdeki bakteri ve mikropların ölmesine yardımcı olur. Aynı zamanda, çay ağacı yağı ve su karışımında bekletilip kurutulan sebze ve meyvelerin daha uzun süre bozulmadan veya çürümeden saklanabildiği gözlemlenmiştir.

Sert kabuklu sebze ve meyveler sirkeli su, karbonatlı su veya gıda tipi hidrojen peroksit gibi temizlik ürünleri ile yıkanabilir. Sert kabuklu meyve sebze temizliği ovalanarak veya sebze fırçaları ile rahatlıkla yapılabilir. Kavun, karpuz gibi kabuğu yenmeyen meyveleri, sebze fırçası yardımı ile akan suyun altında yıkayabilirsiniz.

Çilek, dut, böğürtlen, kiraz, domates gibi yumuşak dokulu sebze meyveler akan suyun altında yıkandığında zarar görebilir. Özellikle birçok kişi hassas yapısı dolayısıyla çilek nasıl yıkanır diye merak eder. Yumuşak dokulu sebze ve meyveleri, saplarını ayırdıktan sonra su dolu bir kapta 5-10 dakika kadar varsa üzerindeki toprağı atması için bekletip sarsmadan durulayabilirsiniz. Yumuşak meyve sebze dezenfeksiyonu için durulama işleminden sonra sirkeli veya limonlu su karışımında 5 dakika bekletebilirsiniz. Ardından durulama aşamasında yine suyun içerisinde bekletmek faydalı olacaktır.

Yeşillik yapraklarının arasında kum, çamur veya böcek kalma ihtimali yüksektir. Üstelik çoğunun çiğ tüketilmesinden dolayı birçoğumuz yeşilliklerin iyi yıkanmasına önem veririz. Marul, lahana, maydanoz gibi yeşil yapraklı sebzeleri temizlemek için öncelikle en dıştaki yaprağı, kimyasallarla daha fazla temas etmiş olacağı için atın. Geri kalan yaprakların hepsini ayırın. Daha az toprak dökülmesini sağlamak için yıkamak istediğiniz yeşilliğin kök kısmını kesmelisiniz. Köklerini ayırdığınız yeşillikleri 3 su bardağı suya 1 bardak sirke oranındaki karışımın içine koyup 10 dakika bekletmeniz yeterli olacaktır. Yeşillikleri sirkeli suda bekletmek yeşilliğin barındırdığı bakteri ve mikropları öldürecektir. Ardından ister akan suyun altında yıkayarak isterseniz temiz ve soğuk su doldurduğunuz başka bir kapta yeniden bir süre beklettikten sonra tüketebilirsiniz.

Patates, havuç, kereviz gibi kök sebzeler ve elma gibi sert meyvelerin dezenfeksiyonu için sebze yıkama fırçası kullanarak akan suyun altında sebzeleri yıkayabilirsiniz. Üzerindeki toprak ve bakterilerin yok olmasına yardımcı olacak fırçalama işleminin ardından bol suyla durulamayı unutmayın. Sebzelerin yıkanması esnasında fırça kullandığınız için meyve sebze dezenfektanı gibi şeylere ihtiyaç duymayabilirsiniz.