Kişisel hijyen kuralları, sağlıklı bir yaşam sürmenin ayrılmaz bir parçasıdır. Hastalığa sebep olan pek çok mikrop, kişisel temizliğine dikkat etmeyen kişilerin vücutlarında daha kolay yerleşir ve çoğalır. Sağlığın korunması için düzenli bir şekilde saç, vücut, ağız ve dişlerin temizlenmesi ve giyeceklerin yıkanması gereklidir. Kişisel bakım ve hijyen kurallarına uymak yalnızca fiziksel sağlığınız için değil ruh sağlığınız için de çok önemlidir. Peki uygulamanız gereken temizlik ve hijyen kuralları nelerdir?
Kişisel Hijyen Nedir?
Hijyen kelimesinin kökeni Yunan mitolojisine dayanmaktadır. Adını tıbbın babası sayılan Asklepios’un (Asklepion) kızı Hygiea'dan alır. Hygiea, sağlığı koruyan ve insanların sağlığının bozulmasını engelleyen tanrıçadır. Günümüzde hijyen sözcüğü, sağlığı korumak için yapılan uygulamalar ve alınan temizlik önlemleri olarak tanımlanmaktadır. Kişisel hijyen ise hastalık yapıcı mikropların vücuda bulaşmasını ve çevreye yayılmasını önlemek amacıyla gerekli hijyen ve temizlik kuralları çerçevesinde gerekli bakımı yapmak anlamına gelir.
Kişisel Temizlik Uygulamaları Nelerdir?
Kişisel temizlik kuralları çerçevesinde vücudumuzda hijyenine en çok dikkat etmemiz gereken bölgeler eller, alın, kafa derisi, koltuk altı, burun içi, genital bölge ve ağız olarak sıralanabilir.
Bu saydığımız bölgelerde ve bunun yanı sıra tükürük ve dışkıda bulunan mikroorganizmaların, vücudumuzda hastalıklara neden olmasını engellemek için kişisel hijyen kuralları ilk önemli adımdır. Temiz olmak, hijyen kurallarına uymak; kişinin kendi vücuduna, sağlığına ve çevresindeki insanlara saygı gösterme şeklidir diyebiliriz.
Kişisel bakım ve hijyen uygun şekilde yapılmadığında, en çok karşılaşılan hastalıklar ishal ve sindirim sistemi bozuklukları, solunum yolu hastalıkları, ciltte mikrobik hastalıklar, paraziter hastalıklar, mantar ve alerjik hastalıklar olarak sıralanabilir. Hazırladığımız kişisel hijyen kuralları maddeleri ile bu hastalıklara yakalanma riskini belirgin düzeyde azaltabiliriz. Kişisel hijyen konusunda en sık yapılan hatalar hakkında da detaylı bilgi edinerek kişisel hijyen kurallarını en iyi şekilde uygulanabilirsiniz.
Kişisel Hijyen Kuralları Nelerdir?
Sağlığınız için kişisel bakımınıza dikkat etmeniz gerekir. Peki kişisel hijyen kuralları maddeleri nelerdir? Kişisel hijyeninizi sağlamak için neler yapmalısınız?
El ve Tırnak Bakımı
Son zamanlarda tüm dünyanın yakından deneyimlediği gibi salgın hastalıklar halen dünyada en sık görülen hastalık grubudur. Genel hijyen kuralları çerçevesinde uygun el yıkama pratiğinin insanlara kazandırılmasıyla bu hastalıkların bulaşması önemli derecede azaltılabilir. Buna rağmen el ve tırnak hijyeni, insanlar tarafından en çok ihmal edilen kişisel hijyen kuralları konusunun başında geliyor.
Birçok bilimsel çalışmaya göre, insanların %32'sinin tuvalet sonrası ellerini yıkamadığı, fast food tüketilen yerlerde insanların %47'sinin yemekten sonra ellerini yıkamadığı ve el yıkama sürelerinin oldukça kısa olduğu belirlenmiş.
Doğru el temizliği için eller mutlaka su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca akan su altında yıkanmalı. Sadece su ile elin yıkanması görünen kirlerin giderilmesini sağlarken su ile birlikte sabun kullanıldığında gerçek temizlik sağlanabiliyor. Eller temizlendikten sonra mutlaka kurutulmalı ve ortak kullanım alanlarında, mümkünse havlu yerine kağıt havlu kullanılmalıdır.
Ellerde tam anlamıyla kişisel hijyen sağlanabilmesi için; elleri yıkarken parmak uçları, tırnaklar, başparmak ve parmak aralarının da doğru bir şekilde yıkanmasına özen gösterilmelidir.
El yıkama konusunda daha ayrıntılı bir rehber için hijyenik el yıkama rehberi konulu yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Yüz, Boyun ve Koltuk Altı Temizliği
- 1
Yüz yıkama
Her akşam yatmadan ve sabah kalkınca yüzün su ve sabunla yıkanması gerekmektedir. Kullanılan sabunun yüzü kolayca temizleyen ve cildin kurumasına yol açmayan özellikte olmasına özen gösterilmelidir. Tam olarak kişisel bakım ve hijyen sağlanabilmesi için ağız, burun ve kulak temizliği de unutulmamalıdır.
- 2
Ağız Temizliği
Ağız temizliğinin sağlanabilmesi için, dişler her yemek sonrası, günde üç defa fırçalanmalı. Burun temizliği, gece yatmadan önce ve her sabah bol su ile ve sümkürerek yapılmalı.
- 3
Kulak Temizliği
Kulak temizliğine, kulakların arkasından başlanmalı, kulak kepçesi kıvrımlarında ve kulak arkasında biriken kirler su ve sabunla temizlenmeli, kulak yolu girişinde biriken akıntılar peçete ile silinmeli. Sıklıkla kullanılan pamuklu kulak çubukları kulak yolu zedelenmesine ve iltihaplara neden olabileceği için kulak içine sokulmamalı.
- 4
Koltuk Altı Temizliği
Koltuk altımızdan salgılanan ter, zararlı mikroorganizmaların üremesine neden olabilir. Banyo yapamadığımız zamanlarda bile koltuk altımızı önce sabunlu bir bezle, sonra da su ile iyice silmeli ve temizlemeliyiz. Koltuk altı temizliği esas olarak banyoda tamamlanmalıdır; deodorantlar ve roll-on’lar kişisel hijyen sağlamak için değil, temizliği desteklemek için kullanılmalıdır.
Saç Temizliği ve Bakımı
Saç derisindeki kıl köklerinde bulunan bezlerden salınan maddeler yaşa ve cinsiyete göre farklılık oluştursa da yağlı bir özellik taşımaktadır. Kafa derisinde kişisel bakım ve hijyen sağlamak için saçlarımızı düzenli bir biçimde yıkamalıyız.
Saçlarımızı taramak da kişisel hijyenin korunmasına yardımcı olur. Saçlar haftada en az bir ya da iki kere yıkanmalı ve bol su ile durulanmalıdır. Ayrıca saç için kullanılan taraklar kişiye özel olmalı ve sık aralıklarla sıcak sabunlu su ile yıkanmalıdır.
Ayak Temizliği
Tüm günün ağırlığını taşıyan ayaklarımız çorap ve ayakkabı içinde terlediği için her gün akşam düzenli olarak su ve sabunla yıkanmalıdır. Ayaklar için kişisel temizlik kuralları uygulanmadığında, mantar, alerji ve enfeksiyonel hastalıklara sebebiyet verebilir.
Ayaklarımızı her gün yıkamalı, her yıkamadan sonra parmak aralarını havlu ile kurulamalıyız. Ayrıca çoraplarımızı her gün değiştirmeli ve özellikle ayak terlemesi sorunumuz varsa naylon ve suni ipekten yapılmış çoraplar kullanmamaya özen göstermeliyiz. Son olarak, ayak tırnaklarımızın bakımını da düzenli olarak yapmalı ve tırnaklarımızı düz biçimde kesmeliyiz.
Banyo Yapmak ve Giysilerinizin Temizliği
Deri yüzeyinde biriken mikroorganizmaların, kirlerin ve terin atılması için su ve sabun kullanarak banyo yapılması gerekmektedir. Banyo yaparak hem bedensel temizlik hem de ruhsal bir rahatlama sağlamak mümkündür.
- ✦
Banyo yaparken
Banyo yaparken de kişisel hijyen kurallarına uymayı unutmamalıyız. Kullanılan sabun, lif ve keseleri başkalarıyla paylaşmamalıyız. Banyo sonrası vücudumuzu kurulamalı ve ayrı bir havluyla ayaklarımızı da kurulamayı unutmamalıyız.
- ✦
Banyodan sonra
Duşun ardından temiz kıyafetler giymeliyiz. Kıyafetlerde hijyeninin tam anlamıyla sağlanabilmesi için makinede 60 ila 90 derece ısıda ve güçlü bir çamaşır deterjanıyla yıkanması gerekiyor. Bunun için kıyafetlerde maksimum hijyen sağlayan Omo Hijyen‘i tercih edebilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Hijyenik El Yıkama Nasıl Yapılır?
Hijyenik el yıkama sırasında önce ellerinizi ıslatın. Bir miktar sabunu elinize alıp iyice köpürtün. En az 20 saniye boyunca ellerinizi, parmak aralarınızı ve tırnak diplerinizi iyice yıkayın. Ardından ellerinizi iyice durulayıp kurulayın.Dışarıda El Hijyeni Nasıl Sağlanır?
Özellikle iş yerinde, alışveriş yaparken veya toplu taşıma kullanırken el hijyeni çok önemlidir. Ancak bu tür durumlarda el yıkama imkanınız olmayabilir. Dolayısıyla, yanınızda el dezenfektanı veya alkol oranı %60’ın üzerinde olan bir kolonya taşıyarak bu sorunu çözebilirsiniz.Çamaşır Makinesi Deterjan Gözü Temizliği Gerekli mi?
Çamaşır makinesi çekmecesi, küf oluşumunun en önemli alanlarından biridir ve çok uzun süre bakımsız bırakılırsa oldukça çirkin görünür. Ayrıca deterjan gözü nemi seven küfler için bir tür üreme alanı haline gelebilir. Bu sorun dikkatlice ele alınmadığı takdirde hassas bağışıklık sistemi veya solunum rahatsızlıkları olanlar için tehlikeli olabilecek siyah küf oluşumuna da sebep olabilir. Çamaşır makinesi deterjan gözü temizliği yapmak çamaşırlarınızın kötü kokmasını da önler. Bu nedenle deterjan gözünü sık sık yerinden çıkararak temizlemek gereklidir.Çamaşır Makinesi Temizliği Çamaşırların Kokusunu Etkiler mi?
Evet. Çamaşır makinesi temizliği kıyafet temizliği için en önemli unsurlardan biridir. Çamaşır makinesi uzun süre temizlenmediğinde ve nemli bırakıldığında mikroplar ürer ve bu da hoş olmayan kokulara sebep olur.Çok Sık Duş Almak Doğru mudur?
Çok sık duş almak, doğru bildiğimiz yanlışların başında gelmektedir. Hatta uzmanlar sık duş almanın, çok seyrek yıkanmak kadar zararlı olabileceğini söylemektedir. Çok duş almanın zararları en başta saç ve cilt kuruluğu sorununu beraberinde getirir. Cildiniz çok kuruduğunda çatlayabilir ve oluşan yaralardan mikropların vücuda girmesi daha kolay olur. Saçlarınız ise sık banyo yaptığınızda daha fazla kullanmış olduğunuz şampuan, saç kremi gibi ürünlerin etkisiyle kendi doğal nemini yitirir. Bu durumda saç deriniz kurur, saçlarınız zayıflar, kırılır ve sağlıksız bir görünüme kavuşabilir.Ev Yapımı Dezenfektan Nasıl Kullanılır?
Mümkünse bir temizlik eldiveni giyin. Temiz bir bezi karışımın içine daldırın. Kirli yüzeyi silin. Solüsyonun her noktaya nüfuz ettiğinden emin olun. Fırın tepsisi, tezgah gibi eşyaları dezenfektan ile sildikten sonra sıcak su ile durulayıp iyice kurutmayı ihmal etmeyin. Bu tip yüzeyler yiyeceklerle direkt temas ettiği için dezenfektandan arındırılması oldukça önemlidir. Son olarak çamaşır suyu kullanıyorsanız üstünüze ve gözünüze sıçratmamaya dikkat edin. Her ne kadar dezenfektan maddeler virüslere karşı korunmamızda etkili olsa da kişisel temaslardan olabildiğince kaçınıp kalabalık yerlerde bulunmamanın en etkili korunma yöntemi olduğunu unutmayın ve bulunduğunuz ortamı sık sık havalandırmayı ihmal etmeyin.Çamaşır Suyu Virüslere Karşı Etkili mi?
Soğuk su ile seyreltilmiş çamaşır suyu birçok bakteri, mantar ve virüse karşı etkili bir dezenfektandır. Bir litre suya yaklaşık yarım çay bardağı kadar çamaşır suyu katarak kullanabilirsiniz. Ancak mermer veya granit gibi bazı yüzeylerde bozulmalar yaratabileceğinden dikkatli kullanmanız daha doğru olacaktır.Alkol Dezenfektan Olarak Kullanılabilir mi?
Alkolün birçok türü dezenfektan olarak kullanılmak için oldukça uygundur. Alkol yüzdesi ise kullanılacak yüzeye göre değişkenlik gösterebilir. Hassas bölgeler daha düşük alkol oranı tercih edilse de alkol oranı ne kadar yüksekse etkisinin de o kadar yüksek olduğunu belirtmeliyiz.Dezenfektan Nedir?
Dezenfektanlar, içerdikleri kimyasallarla eşya ve yüzeylerde bulunan mikropların ölmesini sağlayan ürünlerdir.Dezenfeksiyon Nerelerde Gereklidir?
Dezenfeksiyon günlük hayatımızda, evimizde, temas halinde olduğumuz yüzeylerde hasta yapıcı mikroorganizmaların yok edilmesi ve azaltılmasını amaçlar. Dolayısıyla, günlük hayatımızda daha çok ihtiyaç duyduğumuz bir yöntemdir.Sterilizasyon Nerelerde Gereklidir?
Sterilizasyon daha çok ameliyathane ortamı, tek kullanımlık olmayan sağlık ekipmanları, laboratuvar ortamı, gıda imalatı veya emzik/biberon gibi bebek ürünleri temizliği için gerekli olan bir işlemdir.Çamaşır Makinesi Temizliği Ne Sıklıkla Yapılmalı?
Çamaşır makinesi temizliği ayda bir kez yapılmalıdır. Ayrıca, üç ayda bir çamaşır makinesi temizleyici kullanmanızı öneririz.