Gün boyu odasında oyundan oyuna koşan çocuklar için oda toplatmak, oyuncakları yerine yerleştirmesini beklemek biraz zor olabilir. Ancak eğer erken yaşlardan itibaren oda toplama alışkanlığını kazandırabilirseniz bu hem sizin hem de çocuğunuz için çok faydalı olacaktır. Çocuklar odalarını toplamayı denediklerinde günlük hayattaki işleri otomatik becerilere dönüştürecek ve sorumluluk sahibi bir birey nasıl olmalı öğrenecektir. Aynı zamanda ev işlerinde size yardım eden biri/birileri olduğu için üstünüzden bazı yükler kalkacak, ailece iş bölümü yapmanın ve sorumlulukları yerine getirmenin keyfini hep birlikte çıkarabileceksiniz.
Peki, oda toplama alışkanlığı nasıl kazandırılır?
Çocuğunuzun yaşına uygun işleri belirleyin.
Çocuğunuz 5 yaşındaysa ve siz ondan odasını süpürerek size yardımcı olmasını bekliyorsanız bu pek de gerçekçi bir iş bölümü sayılmaz. Çocuğunuzun yaşına göre yapabileceği işleri belirleyin ve bu işleri onunla paylaşın. Örneğin, iki yaşındaki çocuğunuzdan oyun hamuru oynadıktan sonra hamurları kutuya yerleştirmesini ve kapağını kapatarak yerine koymasını isteyebilir, anaokuluna giden çocuğunuza yatak toplamayı öğretebilirsiniz.
Çocuklarınızın henüz yetişkin olmadığını, verdiğiniz görevleri tam anlamıyla yerine getiremeyeceklerini unutmayın. Onlara karşı sabırlı olun ve görevlerini yerine getirdiklerinde yaptıklarını bozarak düzeltmeye çalışmayın.
Ebeveyn olarak ilk adımı siz atın.
Biliyoruz ki, çocuklar en çok anne ve babasını örnek alır. Bu yüzden, oyuncak toplama alışkanlığı kazandırmak için ilk adımı siz atın. Belki bir etkinlik, oyun sonrası oyuncakları toplamanın aslında pek de zor olmadığını onlara anlatın. Oyuncak kutusuna yerdeki bir oyuncağı atın ve sıranın onda olduğu söyleyin. Bu yöntem ile tüm odayı toplamayı deneyin. Her bir ev işi için aslında onun yanında olduğunuzu ve ona istediğinde yardım edebileceğinizi söyleyin.
Çocuğunuzun canı odasını toplamak istemediğinde bunun da kabul edilebilir bir davranış olduğunu, bazen insanların yorgun ya da keyifsiz olabileceğinden bahsedin. Çünkü amacımız, sadece derli toplu ya da temiz bir çocuğa sahip olmak değil her açıdan sağlıklı bireyler yetiştirmek.
Temizlik ve düzen sağlaması için yön verin.
Çocuğunuza “Odanı temizle!” dediğinizde anlamamış gözlerle baktığı bir anı hatırlıyor musunuz? Eğer cevabınız evet ise bilmelisiniz ki, çocuğunuz gerçekten bu komutunuzu anlamadı. Çünkü çocuklar temiz ya da düzenli bir odanın ne olduğu, nasıl olması gerektiğini bilmiyor olabilir. Bu yüzden, onlara üstü kapalı yönlendirmeler vermek yerine daha açık, temizlik ve düzenin ne olduğunu anlatacak cümlelerle yapacağı işi tanımlayın. Örneğin; “Kitaplarını yerden alarak kitaplığına koyabilir misin? Çünkü bu şekilde daha düzenli görünecekler.” ya da “Giysilerini yıkayıp temiz hale getirebilmem için kirli çamaşırlarını çamaşır makinesinin içine yerleştirebilir misin? Böylece yıkanıp kuruduğunda temiz giysilerini dolabına yerleştirebiliriz.” gibi yapması gerektiği işi tam olarak anlatıp bu işin sonucunda düzen ya da temizliğin ortaya çıktığını anlatabilirsiniz.
Çocuklarınızın yaşına göre oda dizayn ettiğinizden emin olun.
Çocuğunuzun kitaplarını toplamasını istediniz, peki çocuğunuzun kitaplığı yaşına uygun bir boyutta mı? Kitaplık çok yüksekteyse ya da kitapları dizemeyeceği kadar doluysa, odasını toplamaya çalışan bir çocuk için heves kırıcı olacaktır. Bu yüzden, çocuk odanızı gözden geçirin ve çocuğunuzun boyuna göre eşyalar edinin. Oyuncaklar için odanın bir köşesine sepet yerleştirin. Bu sayede, her gün oynadığı oyuncakları kolayca bulabilecek ve oyun sonrası hızlıca toplayabilecektir.
“Bilmiyorum Kutusu” oluşturun.
Çocuğunuz odasını toplarken bazen dışardan ya da evin diğer alanlarından getirdiği eşyaları nereye koyacağını bilemez ve kafası karışabilir. Bu yüzden bir kutu edinin ve adını “bilmiyorum kutusu” koyun. Çocuğunuzun odasında yeri olmayan tüm eşyaları bu kutuya bırakmasını söyleyin. Sonrasında bu kutuyu birlikte kontrol edin ve eşyaları birlikte yerleştirip yerleştiremeyeceğinizin planını yapın.
Çocuğunuzun dikkatini çekmek zor olduğunda teşvik edici bir şey belirleyin.
Çocuklar her zaman aynı dikkatle sizi dinleyemeyebilir. Bu normaldir. Ancak gerçekten bir süredir odasını toplamaktan kaçıyor ve sorumluluklarını göz ardı ediyorsa yeniden ilgisini çekecek bir teşvik ortaya koyabilirsiniz. Örneğin, film gecesi yapacağınız akşamın sabahında temizlik için yardıma ihtiyacınız olduğunu, bu sayede film seçmek için çok daha fazla vaktinizin oluşacağını dile getirebilirsiniz. Bu, düzen ve temizlik için dikkat kesilmesine neden olacaktır.
Odadaki dağınıklığı toplamak istemediklerinde saygı duyun.
Çocukların odası onların alanlarıdır. Temiz ve hijyenik olması elbette çok önemlidir ancak o gün, oradaki dağınıklığın onun için ne anlam ifade ettiğini bilmiyor olabilirsiniz. Belki sizin için dağınık görünen yerdeki yastıklar, onun araba sürmek için özenle hazırladığı parkur alanıdır. Eğer çocuklarınız odanın dağınık kalması için diretiyorsa onun eserine saygı duyduğunuzu, toplamak istediğinde ona yardımcı olabileceğinizi dile getirin ve üstelemekten vazgeçin.
Siz de çocuğunuzun oda toplama alışkanlığı kazanmasını istiyorsanız, yukarıda belirttiğimiz adımlara uyun, onlara zaman verin ve ev işlerinin üstesinden birlikte geleceğiniz zamanı şefkatle bekleyin!

Evde Ailecek Yapılabilecek Aktiviteler: Çocuklar İçin Farkındalık Etkinlikleri
Evde çocuklarla oyun veya çocuklar için evde yapılacak etkinlikler söz konusu olduğunda, son yılların popüler etkinlikleri arasında çocuklara farkındalık kazandıracak eğlenceli çalışmalar yer alıyor. Psikologların önerdiği, hem aile içi iletişimi kuvvetlendirmek hem de çocuklara farkındalık kazandırmak amacıyla seçilen egzersizleri, kolaylıkla evde yapılabilecek eğlenceli aktiviteler arasında sayabiliriz. Dünyada okullarda uygulanmaya başlanan farkındalık çalışmaları için çok fazla malzemeye ihtiyacınız yok. İşte size çocuklarla kaliteli zaman geçirme fırsatı ve evde ailecek oynanacak oyunlar için önerilerimiz.
- 1
Duygularının farkına varmasını sağlayın.
Elinize aldığınız bir kar küresini ters çevirip sonra döndürerek çocuklarla kar tanelerinin nasıl süzüldüğünü gözlemleyebilirsiniz. Tanecikler nasıl karışıp suya bulanıyor ancak bir süre sonra dinginleşip duru hale geliyorsa duygularımızın da böyle olduğunu konuşabilirsiniz. Sinirlerimizin, heyecanımızın gelip geçici olduğunu bilmek çocuklara farkındalık kazandıracak, öfkesini yatıştırmada zaman içinde ona yardımcı olacaktır. Benzer bir çalışmayı üflediğinizde baloncuklar çıkaran oyuncaklarla da gerçekleştirebilirsiniz. Beliren, uçuşan ve patlayan balonlar da bu çalışmanıza yardımcı olacaktır.
- 2
Çocuklarınıza küçük sorumluluklar verin.
Bebeklerle ve çocuklarla evde yapacağınız farkındalık etkinlikleri ile onlara sorumluluk bilincini de aşılamanız mümkün. Çocukların yaşına göre evde yerine getirebilecekleri birkaç küçük sorumluluk mutlaka vardır. Sizin belirleyeceğiniz bu küçük sorumlulukları çocuğunuza oyunlarla öğretip alışkanlık kazanmasını sağlayabilirsiniz. Bu durum bebekler için de geçerli olabilir. Örneğin 2 yaşındaki bebeğiniz sizin de yardımınızla zor olmayan kıyafetlerini kendi başına çıkarabilir. Kirli sepetine kirli giysilerini kendisi bırakabilir. Masayı kurarken peçeteyi ya da kaşıkları taşıyarak size yardımcı olabilir. Bu şekilde bebeklere küçüklükten itibaren belirli sorumluluklar verilmesi, onların uzun vadede hayata daha iyi hazırlanmasına destek olur.
Böylelikle çocuklarda farkındalık egzersizlerini özbakım ve temizlik eğitimi ile bir araya getirmeye çalışabilirsiniz. Çocuklarda temizlik alışkanlığı kazandırma yöntemleri hakkında daha fazla fikir edinmek isterseniz bu yazımız tam size göre. Çocuklara hijyen eğitimi nasıl verilir, öz bakım becerileri nasıl geliştirilir ile ilgili farklı yöntemleri ise bu yazımızda keşfedin.
- 3
Nefes farkındalığı ile ilgili çalışmalar yapın.
Çocukların evde yapabileceği etkinlikler içinde onlara farkındalık kazandıracak basit egzersizler de var. Bir pipet ve birkaç kağıt parçası ile çalışabilirsiniz. Kağıtları parçalayıp yere serin, sonra birer pipet aracılığıyla çocukla beraber kağıtlara üflemeye çalışın. Kağıtların uçuşması çocukları eğlendirirken bir yandan da nefes farkındalığı kazanmalarına destek verir. Böylelikle çoçuklarla evde yapılacak etkinlikler hem eğlenceli hem de eğitici olabilir.
- 4
Gözlerinizi kapatarak duyularına odaklanmasını sağlayın.
Beraber gözlerinizi kapatın. Aile bireylerinden biri, hazırladığı keskin koku ve dokulu ürünleri tek tek yarışacak iki kişinin önüne koymalı. Örneğin kahve kokusunu koklayarak ne olduğunu bilmeye çalışın, yapraklara dokunabilir, kumaşları elinize alarak ne olduğunu anlamaya gayret edebilirsiniz. Bu keyifli duyu yarışı çocukların duyu farkındalığını artıracaktır.
- 5
Birlikte spor yapın.
Çocuğunuzla beraber spor yapmak da eğlenceli olacaktır. Kollarınızı uzanabildiğiniz yere kadar uzatıp esneterek, ağaç duruşu, planör duruşu gibi duruşlar yapmaya çalışarak beden farkındalığı için çalışmalar yapabilirsiniz. Vücudunun sınırlarını gören çocukları, nefes uygulamaları ile bir adım daha öteye gitmeye teşvik etmeniz de mümkün.
Çocukların oyunu sadece bir rekabet aracı haline getirmesini önlemelisiniz. Oyunların eğlence için olduğunu, kazananın ve kaybedenin olmadığını belirterek andan keyif almaya çalışmalarını sağlayabilirsiniz.